Akademik yaşam liseden üniversiteye, uzmanlık süreçlerinden mülakatlara, sayısız sınav ve değerlendirme dönemi içerir. Bu da demektir ki kişi ergenlikten yaşlılığa kadar kendini bir ‘‘sınav öğrencisi’’ olarak bulabilir. İçlerinde en popüler sınav öğrencileri ise tabii ki ilk akla gelenler, LGS ve YKS öğrencileri.
Biz yine de önce tüm öğrencilerin ortak ihtiyaçlarından başlayalım.
Her değerlendirilme ihtimali beraberinde sonuçtaki belirsizliği, belirsizlik de kaygıyı getirir. Başarılı olma ya da olamama ihtimalleri, hayatımızda ne kadar büyük değişiklik oluşturacaksa bu kaygı da aynı oranda büyüyebilir. İlk kritik bilgi kaygının sınav döneminde belli bir düzeyde sağlıklı hatta gerekli olduğudur. Kaygı ve stres uygun düzeyde ise çalışmayı sürdürmeyi ve devamlılığı sağlar. Yani sınav öğrencisinin stres ve kaygıya ihtiyacı vardır.
Bir hedef, hayal, rüya, ulaşılmak istenen bir noktaya ihtiyaç vardır. Yolun tamamını bilmek, tüm hazırlık sürecini planlamak, buna sadık kalmak ve her gün aynı motivasyonda devam edebilmek mümkün değildir. Yolun sonunda gitmek istediğimiz yeri bilmek ise önemlidir. Bu bazen bir okul, bazen bir meslek, bazen üniforma giymek/giymemek, bir koltuk hayal etmek, topuklu ayakkabının rahatsızlığını istemek… işte o son noktada gözünde canlanan her şey olur, ama o son noktayı hayal etmeye ihtiyaç vardır.
Akademik olarak destek olacak iyi bir ekibe ve çalışma planına ihtiyaç vardır. Kurslar, öğretmenler, kitaplar, okullar, akademik bilgiyi öğrencinin ihtiyaçlarına ve becerilerine uygun bir biçimde sunabilecek kalitede ve yoğunlukta olmalıdır.
Derssiz, çalışmadığı, sınavla hiçbir ilgisi olmayan zamanlara ihtiyaç vardır. Yaşamın sınavla hiç ilgisi olmayan taraflarını da yaşamaya devam etmek gerekir. Zihnin sakinleştiği/eğlendiği/heyecanlandığı/üzüldüğü bambaşka konularla kendini zenginleştirmesi, sınavın daha gerçekçi ele alınmasını sağlayarak sınav kaygısını diğer tüm duyguların arasına katacak, normalleştirecektir.
Sosyal desteğe ihtiyaç vardır. Çevrede biraz arkadaş, kardeş, ebeveyn, eş, sevgili, birilerine ihtiyaç vardır! Desteklenmek, korunmak, merak edilmek, motive edilmek, sesli söylendiğinde öğrencinin süreçteki yalnızlığını azaltır. Sınav anı tek kişilik olsa da süreç yeteri kadar ve kaliteli kalabalık ile keyiflidir.
LGS ve YKS peki?
Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde gerçekleşen bu sınavlarda, diğer yetişkinlik dönemi öğrencilerinden farklı olarak, gelişimsel süreçlerin farkında olunmasına ihtiyaç vardır. Hedefleri belirlemekte, motivasyonu sürdürmekte, sınavın gerekliliğini ve amacını anlamlandırabilmekte, uygun seçimleri yapabilmekte maddi ve manevi olarak desteğe ihtiyaç olacaktır. Ebeveynler ve öğretmenler bu desteği verirken akademik kapasiteyi, öğrencinin sosyal becerilerini, sınav becerilerini, duygusal süreçlerini iyi değerlendirmelidir. Desteği öğrenciye göre şekillendirmelidir. Gelişim dönemindeki çocuk bir yıl boyunca büyümeye devam ettiği için de ihtiyaçlar dönem dönem şekil değiştirecektir. Destek mekanizmasının güncellenmesi önemlidir.
Psikolojik Destek:
Ebeveynlerin kendi yaşamları, beklentileri, öğrencilerin kendi ihtiyaçlarını tespit edip ifade etmede zorlanabilmeleri gibi sebeplerden bu dönemde çocuk ve ebeveyne psikolojik destek mekanizmasının sisteme katılması değerlendirilebilir.
Yetişkin öğrenciler için yaşamın stres ve kaygıdan yana zengin bu döneminde, kendilerini daha iyi tanıyabilmek ve süreci yönetebilmek adına psikolojik destek mekanizmasının sisteme katılması değerlendirilebilir.
